(Testudo hermanni)
Zamieszkuje tereny suche, kamieniste i trawiaste w Europie (Półwysep Bałkański, Apeniński, Sycylia, Korsyka, Sardynia a także wyspowo Francja i Hiszpania).
Plastron w tylnej części samca jest wklęsły, u samicy – plaski. Kończyny przednie mają nieco spłaszczony kształt, tylne są walcowate, z pięcioma (czasem zredukowanymi do 3) pazurami. Przy nasadzie ogona na nogach znajdują się guzki. Zwężający się ogon zakończony jest kolcem. Zarówno głowa jak i nogi mogą być chowane w pancerzu. Karapaks jest żółtawy, brązowy lub oliwkowy z ciemną plamą na środku każdej tarczy. Części nieosłonięte są szare.
To żółw lądowy. Jest aktywny za dnia. Jest ciepłolubny. Unika wody. Przy niższej temperaturze zapada w letarg. Podczas upału chowa się w kryjówkach. Porusza się dość sprawnie i szybko. Potrafi kopać w ziemi jamy, w których chowa się przed upałem lub zimnem.
Zjada miękkie i soczyste części roślin, w tym łodygi, liście i kwiaty. Roślinną dietę uzupełnia bezkręgowcami.
Samica kopie w ziemi dołek, w którym raz w roku składa jaja (w maju lub czerwcu). Miejsce składania jaj musi być suche i nasłonecznione.
Gatunek ten jest bliski zagrożenia wymarciem. Ma status NT w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.